Στοματολογία ή Παθολογία του στόματος
Η Στοματολογία ή Παθολογία του Στόματος είναι εξειδίκευση της Οδοντιατρικής Επιστήμης που ασχολείται με τη μελέτη, τη διάγνωση την πρόληψη και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των παθήσεων της στοματογναθικής περιοχής, δηλαδή με τις παθήσεις των μαλακών μορίων του στόματος (χείλη, γλώσσα, παρειές), των σιαλογόνων αδένων και των οστών των γνάθων (υπερώα, βάση στόματος). Οι παθήσεις αυτές μπορεί να είναι τοπικής ή συστηματικής αιτιολογίας.
Ο Ειδικός στοματολόγος
Η επιλογή Ειδικού στοματολόγου είναι σημαντική, καθώς ο στοματολόγος είναι ο αρμόδιος γιατρός να αντιμετωπίσει το μεγάλο εύρος προβλημάτων που παρουσιάζονται στη στοματική περιοχή. Ανάλογα με την περίπτωση ο στοματολόγος θα προχωρήσει στη θεραπεία του προβλήματος είτε συντηρητικά, με φαρμακευτική αγωγή, είτε με κάποια μικρή χειρουργική επέμβαση, εάν αυτή κριθεί απαραίτητη.
Συνήθη συμπτώματα
Ο ασθενής πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα στοματολόγο σε περίπτωση που παρουσιάσει συμπτώματα στη στοματική κοιλότητα όπως :
- Πόνο, ξηροστομία, κακοσμία, καυσαλγία, διαταραχή της γεύσης
- Λευκές ή ερηθρές κηλίδες, ογκίδια, κύστες, υποτροπιάζουσες άφθες, πληγές που δεν κλείνουν
Σημαντική είναι η προληπτική στοματική εξέταση, ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως για παράδειγμα άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στόματος, κάπνιστές, άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ), καθώς μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση σοβαρών νοσημάτων.
Νοσήματα Στόματος
Οι παθήσεις που παρουσιάζονται στη στοματική περιοχή είναι πολλών ειδών και η θεραπεία τους οφείλει να είναι εξατομικευμένη, καθώς κάθε λάθος θεραπεία μπορεί να παρουσιάσει πλήθος επιπρόσθετων προβλημάτων και επιπλοκών. Οι παθήσεις αυτές μπορεί να είναι τοπικής ή συστηματικής αιτιολογίας ή ανεπιθύμητη αντίδραση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής.
Συχνά Νοσήματα στόματος είναι: τα τραυματικά έλκη, τα έλκη που οφείλονται σε στοματικές νόσους, η στοματίτιδα, ξηροστομία, οι προκαρκινικές βλάβες, ο καρκίνος του στόματος. Στη στοματική κοιλότητα μπορούν επίσης να εμφανιστούν δερματικά νοσήματα, όπως ο ομαλός λειχήνας, άφθες, επιχείλιος έρπης, νοσήματα του αίματος, λοιμώξεις (ιοί, μύκητες, βακτήρια), αυτοάνοσα νοσήματα, καθώς επίσης και βλάβες που αναπτύσσονται στη στοματική κοιλότητα μετά από αντινεοπλασματικές θεραπείες (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία). Παρακάτω αναλύονται κάποια από τα συνήθη νοσήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο στοματολόγος :
Το τραυματικό έλκος
Το τραυματικό έλκος ανήκει στις φλεγμονώδεις βλάβες του στόματος. Πρόκειται για πληγή, η οποία μπορεί να οφείλεται είτε σε κακότεχνα σφραγίσματα, θήκες ή άγκιστρα οδοντοστοιχιών που τραυματίζουν το βλεννογόνο του στόματος, είτε ακόμη και σε αιχμηρά δόντια ή δάγκωμα. Από τη στιγμή που το πρόβλημα εντοπίζεται και γίνεται η διάγνωση η θεραπεία για το τραυματικό έλκος διαρκεί 10 με 15 ημέρες.
Στοματίτιδα & Κακή εφαρμογή οδοντοστοιχιών
Πρόκειται για ακόμη μία φλεγμονώδη νόσο του στόματος. Ο όρος στοματίτιδα χρησιμοποιείται για να περιγράψει πλήθος καταστάσεων, οι οποίες συνήθως ταυτίζονται με την ανάπτυξη μυκήτων στο στόμα. Από τις πιο συνηθισμένες στοματίτιδες, η στοματίτιδα εξαιτίας κακής εφαρμογής της οδοντοστοιχίας προκαλεί ερυθρότητα του βλεννογόνου στο σημείο που έρχεται σε επαφή με την οδοντοστοιχία.
Προκαρκινικές βλάβες & Καρκίνος του στόματος
Οι προκαρκινικές βλάβες, όπως η λευκοπλακία, μια λευκή πλάκα του βλεννογόνου του στόματος που δεν αποκολλάται, πρέπει να μελετώνται προσεκτικά από τον στοματολόγο και να λαμβάνεται βιοψία, καθώς μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του στόματος.
Συμπτώματα & Διάγνωση
Το ενδεχόμενο καρκίνου πρέπει επίσης να εξετάζεται με προσοχή όταν συμπτώματα όπως έλκη ή πληγές στο στόμα επιμένουν και δεν υποχωρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή όταν εμφανίζεται ένα ογκίδιο του οποίου το μέγεθος αυξάνει σταδιακά. Η τελική διάγνωση γίνεται μετά τη μικροσκοπική εξέταση και το αποτέλεσμα της βιοψίας.
Αίτια
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου πρόκλησης καρκινικών βλαβών στο στόμα είναι :
- Το κάπνισμα
- Το αλκοόλ
- Η Μόλυνση από τον HPV (ιός των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων)
- Η Κληρονομικότητα
Θεραπεία
Η Θεραπεία επιλέγεται ανάλογα με την περίπτωση. Μεγάλης σημασίας για τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου είναι η έγκαιρη διάγνωσή της από τον Εξειδικευμένο στοματολόγο. Σημαντική είναι η προληπτική στοματική εξέταση, ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως για παράδειγμα άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στόματος, κάπνιστές, άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ), καθώς μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση σοβαρών νοσημάτων.